Avrupa'da geçen hafta açıklanan 750 milyar euroluk kurtarma planı sonrası nefes alan piyasalardaki korku, kıtadaki büyük bankaların yaşayacağı sorunların bölge ekonomisine yapacağı olumsuz etkilere yönelik endişeler ile yeniden açığı çıkıyor.

Euro bu kaygılardan dolayı yatırımcıların, satışa geçerek daha güvenli liman olarak görülen altın ve diğer varlıklara yönelmesi sonrasında Cuma günü, 2008'deki finansal krizden bu yana en düşüş seviyesine gerilemişti.

Pazartesi günü de değer kaybetmeye devam eden euro, dolar karşısında son dört yılın en düşük seviyesine geriledi.

Avrupa Merkez Bankası Başkanı Jean-Claude Trichet de Cumartesi günü yayımlanan bir söyleşisinde, Avrupa'nın ‘şiddetli gerilimler’ ile karşı karşıya olduğunu bu nedenle de piyasaların kırılgan olduğunu söyledi.

BANKALAR RİSK ALTINDA

Diğer taraftan Avrupa'daki bankalar ise bunun iki misli problemle karşı karşıya bulunuyor. Kısa vadeli borçlanma maliyetlerinin artması, finansal kurumların yeni krediler açmasını kısıtlarken, önceden verilmiş kredileri de geri çağırma potansiyellerini artırıyor. Kredilerde yaşanacak bu gerilemenin ekonomik büyümenin kötü etkilenmesini beraber getirmesi bekleniyor.

Bunun yanı sıra Almanya ve Fransa gibi bölgenin nispeten daha sağlam ekonomilerindeki bankaların elinde, borç yükü altındaki İspanya, Portekiz ve Greece gibi ülkelere ait yüksek miktarda tahviller bulunuyor.

YENİDEN YAPILANDIRMA ENDİŞESİ

Yatırımcıların, büyük bütçe açıklarıyla boğuşan ve euro kullanan nispeten zayıf ekonomilerin borçlarının yeniden yapılandırmaya gideceği endişesi, bu ülkelerin tahvillerin değerini sert şekilde düşürüyor. Bu durumun, Avrupa'daki finansal kurumlara olumsuz etkisi sert olabileceği gibi küresel bankacılık sistemini de kötü şekilde etkileme riski taşıyor.

Harvard Üniversitesi'nde ekonomi tarihi dersleri veren Niall Ferguson, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, "Bu kurtarma planı Yunanlılara yardım etmek için yapılmadı, Alman ve Fransa bankalarına yardım etmek için yapıldı" dedi. Ferguson, kurtarma paketiyle ateşin üzerine biraz su sıkıldığını ancak yangının tam anlamıyla söndürülemediğini de belirtti.

PAKET BORÇLANMAYI ARTIRACAK

Avrupa ve Uluslararası Para Fonu (IMF) koordinasyonunda açıklanan 750 milyar euro tutarındaki paket, sorunlu ülkelerin borç ödeyememe durumuyla karşı karşıya kalmaması için ortaya konuldu. Ancak bu paket diğer taraftan yüksek miktarda borçlanmayı da beraberinde getirecek. Bu da Avrupa'nın zaten kırılgan olan toparlanmasına darbe vurabilir.

Aslında, yaşanan problemin bu noktaya gelmesindeki ilk neden çok fazla borçlanmadan kaynaklanıyordu; IMF de son yayımladığı bir raporda, "yüksek miktardaki kamu borçlarının ekonomik büyüme üzerindeki etkilerinin" yıllarca sürebileceğini uyarısında bulunmuştu.