TOEFL (Test of English as a Foreign Language); Amerika, Kanada ve resmi dili Ingilizce olan bazi ulkelerin universitelerinde ogrenim gormek isteyen yabanci (ana dili ingilizce olmayan) ogrencilerin gecmeleri gereken bir dil sinavidir. Sinav, ETS (Educational Testing Service) tarafindan computer based (bilgisayar ortaminda) ve paper based (klasik test tekniginde) olmak uzere iki sekilde yapilmaktadir. Sinava telefonla, mektupla veya online basvuru yapilabilmektedir. Sinava 130 ABD Dolari yatirarak muracat edilmekte, sinav programinda degisiklik yapilmasi durumunda 40 ABD Dolari yatirilmasi gerekmektedir.

Sinav Hakkinda Genel Bilgiler

Sinav Listening, Structure, Reading ve Writing bolumlerinden olusmaktadir. Ancak Eylul 2005’ten itibaren yeni bir sinav formati olusturulacak ve Speaking bolumu de sinavda yer alacaktir. Listening, bir bolumunu kisa diyaloglarin, bir bolumunu ise uzun diyaloglar ile akademik konusmalarin olusturdugu ilk bolumdur. Bu bolumde toplam 30-50 (genelde 30) soru sorulmaktadir. Bu bolumdeki sorularin tamami icin ayrilan sure 20 dakikadir. Listening’in ardindan Structure bolumu gelmektedir. Structure testinde 20-25 (genelde 20) soru sorulmaktadir. Bu bolumdeki sorular 15 dakika icinde cevaplanmalidir. Listening testinde ve Structure testinde cevap verilip onaylandiktan (confirm) sonra sistem otomatik olarak bir sonraki soruya gecmekte, onceki soru/sorulari tekrar dinlemek, okumak veya cevaplamak gibi bir durum soz konusu olmamaktadir. Structure testi de tamamlandiktan sonra ihtiyaclarin giderebilmesi icin 5 dakikalik bir mola verilmekte bu surenin ardindan sinav Reading testi ile devam etmektedir. Reading testi 4-5 okuma parcasindan ve 44-55 sorudan (genelde 4 parca ve 44 sorudan) olusmaktadir. Reading icin ayrilan sure 70 dakikadir. Reading bolumunde, onceki iki bolumden farkli olarak, onceki ve sonraki sorular gorulebilmekte, cevaplar degistirilebilmektedir. Ancak bir sonraki parcaya gecildikten sonra onceki parcayla ilgili sorulara donus yapilamamaktadir. Reading’in ardindan Writing bolumu gelmekte, bu bolumde ise verilen bir konu hakkindaki fikirlerin 30 dakika icinde yazili olarak aciklamasi istenmektedir. Bu bolumde yazi bilgisayarda yazilabilecegi gibi kagida da yazilabilmektedir.

Listening

Listening bolumunde gecen konusmalar genelde bir kampus icinde ve derslerle, burslarla, ders hocalariyla, sinavlarla kisacasi kampus hayatiyla ilgili olmaktadir. Bu bolumde gecen konusmalar dikkatle dinlenmeli, soruya veya cevaba geri donus yapilamayacagi akildan cikarilmamalidir. Verilen 20 dakikalik sure ilk bakista kisa gibi gorunse de yeterli bir suredir. Konusmalar esnasinda sure durmakta sadece sorunun cevaplamasi icin ayrilan zamanda islemektedir.

Listening testinin ilk bolumu (Part A) 10-13 sorudan olusan kisa diyaloglarin gectigi bir bolumdur. Kulaklikla soru dinlenirken, ekranda konusmanin gectigi yeri ve konusmacilari ifade eden bir resim bulunmaktadir. Ancak bu resme bagli kalmamak, sadece konusmaya odaklanmak gereklidir. Diyaloglarla ilgili sorular genelde konusmacilarin ne demek istedigi (What does the man/ woman/ student/ professor mean? What does the man imply?), neyi onerdigi (What does the man suggest the woman to do? ), konusmacinin konusmadan sonra ne yapacagi (What will the woman do next?) gibi sorulardir. Bu bolumde gecen konusmalar cok buyuk bir dikkatle dinlenmelidir. Konusmacilar genelde mecazi ifadeler (idiom) kullanmakta, vurgu yapmak suretiyle kelimeleri ve yapilari gercek anlamlarindan farkli anlamlara gelen sekillerde dile getirmektedirler.

Ornegin ‘Have you been at Proffesor Wendy’s class?” sorusunu hayretle soran birinci ogrenci, karsisindaki ogrencinin Professor Wendy’nin sinifinda olmadigini tahmin eden veya daha once bilmeyen bir ogrencidir. Ayni sey Turkce’nin gunluk kullaniminda da karsimiza cikmaktadir. Karsisindakine “Sen daha gitmedin mi?” sorusunu vurgulayarak soran birisi onun gitmis olmasi gerektigini ima etmekte, gidip gitmedigini ogrenmek istememektedir. Bu sekildeki sorularda konusmacinin ne demek istedigini anlayabilmek cok onemlidir. Siklar arasinda yaniltmaya yonelik ifadeler olabilmekte, konusmacilarin kullandigi kelimelerin veya onlara yakin kelimelerin gectigi ifadeler bulunabilmektedir. Konusmacinin soyledigi seyin sadece bir ek veya kelime vasitasiyla tamamen zittinin anlatildigi ifadeler yer alabilmektedir. Bunlar tamamen yaniltmaya yonelik seylerdir ve konusmada neyin gectigi tam olarak anlasilmadikca sorunun dogru cevaplanmasi imkansizdir. Bunu gelistirmenin yolu da pratik yapmaktan gecmektedir.

Listening testinin ikinci bolumunde (Part B) ise daha uzun konumsalar yer almaktadir. Bu konusmalar yine iki kisinin karsilikli konusmasi olabilecegi gibi bir grubun bir konuyu tartismasi, sinifta anlatilan bir ders veya bir konferans da olabilmektedir. Bu bolumun sorulari daha genel olmaktadir. Yine konusmanin gectigi yeri ve konusmaciyi belirten bir resim ekranda yer almakta ve bazen konu ile ilgili olarak bu resim degismektedir. Mesela ders anlatmakta olan bir ogretim gorevlisi konu ile ilgili bir sekil veya semadan bahsederken o sekil veya sema ekranda goruntulenmektedir. Kimi zaman o seklin degisik kisimlari anlatilmakta ve sorular arasinda da o kisimlerle ilgili soru bulunabilmektedir. Konusma bittikten sonra gelen sorulardan ilki genelde konusmanin neyle ilgili oldugu sorusudur. Daha sonra detay bilgiler sorulmakta, konu ile ilgli bir siralama yapilmasi istenebilmektedir.(Tarih dersinde anlatilan olaylarin kronolojik olarak siralanmasi gibi). Bu bolumdeki konusmalarin cok dikkatli dinlenmesi gerekmekte cunku konusma icinde gecen bir cok ayrinti sorulabilmektedir.

Structure

Listening’in ardindan Structure bolumu gelmektedir. Bu bolumde genel gramer bilgisi olculmektedir. Sorular KPDS ile karsilastirildiginda nispeten kolay gibi gorunmektedir. Cunku KPDS daha fazla ayrinti bilgi gerektirmekteyken TOEFL’da genel gramer bilgileri yeterli olmaktadir. Bu bolumle ilgili olarak dikkat edilmesi gereken hususlari maddeler halinde siralayabiliriz:

- Tenses

- Subject-Verb Agreement

- Articles

- Comparative and Superlative

- Adjectives and Adverbs

- Prepositions

- Singular and Plural

- Few/ Little/ A few/ A little/ Many/ Much/ Number/ Account

- Passive

- Like/ Alike/ Unlike

- Hyphenated Adjectives

- Cause/ Result

- Verbs of Demand

- Wishes

- Conditions

- Modals

- Who-Whoever/ Whom-Whomever

- Possessives

- To/ For

- Clauses

- Parallelism

- Usage

- Words Often Confused

Structure bolumunde sorulan sorular genel olarak bu konu basliklari altinda toplanabilir. Asiri yogunluk gerektirmeyen bir gramer calismasi sinavda bu bolumden ortanin uzerinde bir puan almak icin yeterlidir.

Reading

Structure testi bittikten sonra sinava 5 dakika ara verilmektedir. Bu sure boyunca ihtiyaclarin giderilmesi icin disari cikilabilmektedir. Sinav Reading bolumuyle devam etmektedir. Reading’te –genelde- 11’er sorudan olusan 4 parca yani toplam 44 soru bulunmaktadir. Reading ile ilgili olarak yapilmasi gerekenlerin basinda zihnin tamamen sakin bir hale getirilmesi gelmektedir. O yuzden 5 dakikalik ara cok iyi bir sekilde degerlendirilmelidir. Bu bolumde sanat, tarih, edebiyat, demokrasi, muzik, astronomi kisacasi hemen her alanla ilgili okuma parcasi gelebilmektedir. Parcayi bastan itibaren cok iyi anlayarak okumaya calismak zaman ve enerji kaybina sebep olabilir. Bazi calisma kitaplarinda “1+1+1+L” adi verilen bir teknikten bahsedilmektedir. Buna gore her paragrafin ilk cumlesi ile parcanin son cumlesini okumak yeterlidir. Ancak bu sekilde bir okuma yerine butun paragrafi kabaca gozden gecirerek (scanning) okumak daha faydalidir. Parcayi buyuk bir dikkatle okumanin gereksizligi suradan kaynaklamaktadir: Parca ile ilgili sorulan sorular daima bastan sona dogru bir sira izlemektedir. Yani, hic bir zaman ikinci paragrafla veya sonuc paragrafi ile ilgili bir soru birinci soru olarak gelmemektedir. Parcanin ana konusu (ki ya ilk 1-2 cumle icinde aranmali, ya da –nadiren- parcanin son cumlesi icinde aranmali), ilk paragrafla ilgili sorular, ikinci (duruma gore ucuncu, dorduncu paragraflarla) ilgili sorular ve son olarak sonuc paragrafi ile ilgili sorular sirasiyla karsimiza cikmaktadir. Bu yuzden sorular cevaplanmaya baslandiginda parcada neyin anlatildigi gayet acik bir sekilde anlasilmaktadir. Ayrica ilk bastan parcayi cok buyuk bir dikkatle okumak ilerleyen zaman icerisinde dikkatin dagilmasina ve sinavdan kopmaya sebep olabilmektedir.

Reading bolumu ile ilgili olarak bir diger onemli nokta ise kelime (vocabulary) hazinesinin zenginligidir. Bu yetenegi ilgilendiren bazi sorularda kelimenin es anlamlisi sorulmakta, bazilarinda ise kelimenin anlamina en yakin anlamdaki baska bir kelimenin parca icinden bulunmasi istenmektedir. Birinci durumda kelimenin anlami ile bire bir ayni olan sikkin isaretlenmesi, diger yaniltici siklarla oyalanilmamasi gerekmektedir. Diger durumda ise kelimenin cumle icindeki konumu, cumleye kattigi anlam goz onunde bulundurularak o anlama en yakin anlamdaki kelime hangisi ise onun isaretlenmesi gerekmektedir.

Reading bolumunde karsilasilan bir diger soru sekli “siyah kare” sorularidir. Bu tip sorularda paragraf icerisindeki cumleler arasinda kucuk kutular ve soru metninde bir “cumle” bulunmaktadir. Verilen cumlenin en uygun hangi kutuda olabilecegi sorulmaktadir. Paragrafin akisini ve anlamsal butunlugunu bazmayacak sekilde kutulardan birine tiklayarak verilen cumlenin araya girmesi saglanir.

Bazen de parcada anlatilan konu ile ilgili bir bolumun hangi paragrafta islendigi sorulmaktadir ki yapilmasi gereken sadece parcanin asagi-yukari kaydirilmasi ve sorulan bolumun gectigi paragrafin isaretlenmesidir.

Reading bolumuyle ilgili bir diger soru sekli de parcanin oncesinin veya sonrasinin ne sekilde olabilecegidir. Parcanin butunlugu goz onunde bulunudurularak verilen siklardan en uygun olani isaretlenir. Ornegin bir savasin anlatildigi bir parcanin ilk paragrafinda savasin baslamasi, orta paragraflarinda gelisimi, son paragrafinda da savasin sona ermesi ele alinmis, soruda da parcanin hangi konuyu isleyen bir paragrafin devami olabilecegi veya parcanin devaminda hangi konunun islendigi bir paragrafin gelebilecegi yer alabilir. (savasin nedenleri veya sonuclari gibi)

Reading bolumunde karsilasilabilecek soru tipleri genel itibariyle bunlardir. Cok zor bir bolum olmamakla birlikte, yaklasik 1 saat suren Listening ve Structure bolumlerinden sonra geldigi icin zihin yorgun dusebilmektedir. O yuzden de 5 dakikalik aranin cok iyi degrlendirilmesi gerekmektedir.

Writing

Sinavin son bolumu olan Writing’de, bir konu basligi verilmekte ve bu konu ile ilgili fikirlerin 30 dakika icerisinde yazili olarak belirtilmesi istenmektedir. Konular cok genel olmakta, ozel bir bilgi veya calisma gerektirmemektedir. Bu bolumdeki sorular “Evde egitim mi, okulda egitim mi daha onemlidir? Egitim esnasinda herhangi bir iste calismak mi, calismamak mi daha iyidir? Egitimde ebeveynler mi, ogretmenler mi daha etkilidir?“ gibi sorulardir. Bazen sadece bir fikrin savunulmasi istenirken bazi sorularda ise iki fikir arasinda karsilastirma yapilip hangisinin sizce daha uygun oldugu sorulabilmektedir.

30 dakikalik sure cok iyi kullanilmalidir. Ilk 5 dakikasi tamamen yazilacak yazinin planina ayrilmalidir. Girisi, gelisme paragraflari ve sonucu, ornekleriyle, aciklamalariyla guzelce planlanmali ve yazi butunuyle o plan cercevesinde olmalidir. 5-25’inci dakikalar arasinda yazi tamamlanmali, son 5 dakika yaziyi tekrar gozden gecirmeye ayrilmalidir.

Yazi okuyucu tarafindan okunurken, giris paragrafi okuyucuya hangi fikrin savunuldugunu acikca gostermelidir. Gelisme paragraflari fikri kuvvetlendirici mahiyette olmali, sonuc paragrafinda ise yazinin kisa bir ozeti yer almalidir. Yani sadece giris ve sonuc paragraflari okundugunda yazinin ne ile ilgili oldugu acikca anlasilabilmeli, muglak ifadelere yer verilmemelidir. Giris paragrafinda yazinin ana fikri niteligindeki cumle kesinlikle bulunmalidir. Ayni cumle sonuc paragrafinda da ayni sekilde veya degistirilerek tekrarlanmalidir.

Gramere gerekli ozen gosterilmeli, kullanilan cumleler gramer kurallarina uygun olmalidir. Noktalama ve imla hatalari en az seviyede olmalidir. (Dilbilgisi hatalarini duzeltme programi calismayan bir sayfada yazildigi icin yazidaki butun hatalarin aranarak bulunmasi gerekmektedir.) Son 5 dakikanin yeniden gozden gecirmeye ayrilmasi ozellikle bu hatalarin duzeltilmesi icin cok onemlidir. Paragraflara birkac karakter iceriden baslanmasi, cumle sonlarina nokta, soru isareti vs. konmasi, cumlelerin buyuk harflerle baslamasi writing bolumunde dikkat edilmesi gereken ayrintilardan birkacidir.

Yazinin estetik acidan guzel gorunmesini saglayan ve okuma zevki katan yapilar kullanmak, devamli ayni kelimeleri kullanmak yerine es anlamli kelimelerle yaziya renklilik getirmek arti puan kazandiracak ayrintilardir. (Primarily, basically, essentially, secondary, on the other hand, however, nevertheless, furthermore, after all, finally gibi)

Sonuc

Sinav sonucunda ilk 3 bolumun sonuclari otomatik olarak hesaplanip ekranda goruntulenmekte, Writing bolumunun sonuclari da 2-3 hafta icinde basvuru esnasinda verilen adrese postalanmaktadir. Sinav sonucunun yok sayilmasi durumunda yeniden TOEFL’a girilebilmekte iken, sonucun kaydedilmesi istenirsenirse 1 ay icerisinde yeni bir TOEFL sinavina girmek mumkun olmamaktadir.

Radyo dinlemek, televizyon izlemek; konusulanlari anlayabilmek, kulagin Ingilizce’ye asinaligini saglamak icin yapilabilecek en guzel calismalardir. Kelime dagarcigini gelistirmek icin kitap ve dergi okumaya onem verilmelidir. Gramer konularindaki eksikligin giderilmesi icinse sistemli ve programli bir calisma gerekmektedir.

BASARILAR…

Hudaverdi BALCI