Kadın, tarih boyunca güzelliğin simgesi olmuştur. Kadının, “en güzel olma” arzusu sanata, zanaata, modaya yön vermiştir. O nedenle, çok sayıda sanatın, zanaatın ve modanın perde arkasında kadının, “güzel görünme” çabası vardır. Kadının güzelliğine güzellik katmak isteyen kuyumculuk zanaatı, kuyumcular aracılığıyla buluşur kadınla.

Altın, vazgeçilmezidir Türk kadınının, kuyumcu dükkânları ise gözde uğrak yeri. Çarşı - pazar dolaşırken mutlaka bir kuyumcuya uğrar, varsa parası bir çeyrek altın da olsa almak ister. Türk kadını Avrupa’ya gelir de, Türk kuyumcu dükkânları açılmaz mı Avrupa’da! Bizler de bu hafta Viyana’daki kuyumcuları dinledik.

Avusturya’nın ilk Tük kuyumcusu olma ünvanını taşıyan İstanbul Kuyumculuk’un sahibi Necip Kaya, 92’den beri kuyumculuk yaptığını ve üçü 16’da biri de Mariahilferstrasse’de olmak üzere toplam dört dükkânının olduğunu söyledi. Kaya, kendisi de dâhil Avusturya’daki hiçbir kuyumcunun Türkiye’den kuyumcu olarak gelmediğini belirterek, Euro’ya geçiş ve kuyumcu sayısının hızla artması nedeniyle altın piyasasının durgun olduğunu ifade etti.

Eskisi gibi yatırım amaçlı değil de artık takı amaçlı altın alındığının altını çizen Necip Kaya, müşterilerinin yüzde 50’sinin Türk, yüzde 30’nun Yugoslav, yüzde 20’sinin de Avusturyalı olduğunu kaydetti. Türklerin dışındaki müşterilerinin çeyrek altın, bilezik ve 22 ayar altına hiç bakmadıklarına değinen Kaya, yabancıların sadece beyaz ve yeşil altın talep ettiklerini kaydetti.

Bir kuyumcuda olması gereken özellikleri “çok temiz ve kanaatkâr olmak” olarak sıralayan Kaya, kuyumculukta kar payının istendiği takdirde anormal olabileceğini ancak, anormal karlarla satış yapan kuyumcuya o müşterinin bir kez daha gelmeyeceğini vurguladı. Bir dükkan açmak için ortalama 15 kg altına (250-300 bin Euro) ihtiyaç olduğunu anlatan Necip Kaya, eskiden kuyumculuktan çok iyi kazandıklarını ancak şuan bir kuyumcu dükkanının sadece bir veya iki aileyi geçindirebilecek kadar kazandığını dile getirdi.

Kaya, Türkiye’de altın almanın Avusturya’ya göre yüzde 8 oranında daha ucuz olduğuna dikkat çekti. Ülkeler arası altın taşındığı takdirde dikkat edilmesi gerektiğini söyleyen Necip Kaya, “Avusturya’dan Türkiye’ye gidişte üzerinizde altın varsa kesinlikle sormazlar. Türkiye’den Avusturya’ya gelirken üzerinizde altın varsa “bunu nereden aldın?” diye sorabilirler.” dedi. Türkiye’de düğünde takılan takıların gümrüğe işletilmesi yönünde uyarıda bulunan Kaya, “gümrüğe kaydedilen altın için çok cüzi bir rakam ödenir. Altınınızı gümrükte kaydettirmediğiniz takdirde, altınınız kaçak altın muamelesi görür” şeklinde konuştu.

Avrupa’daki Türkler altın modasını Türkiye’den bir yıl geriden takip ediyor

10 yıldır Viyana’da olduğunu, 6 yıldır da kuyumculuk yaptığını ifade eden Hilal Kuyumculuk’un sahibi Mustafa Bulut da, “Türkiye’de moda olan altınlar bir sene sonra Almanya’ya ondan sonra da Avusturya’ya geçiyor. O nedenle Türkiye’deki altın modası ancak bir sene sonra Avusturya’ya geliyor. Türkiye’de moda olan altını tezgâha koy, insanlar fark etmiyor; geçen seneki altını koy hemen fark edilir” dedi. Altında modanın dekor ve dizayn olduğunu belirten Bulut, eskiden 22 ayar altının moda olduğunu, son yıllarda 22 ayarın gözden düştüğünü ancak şimdi tekrar moda haline geldiğini kaydetti.

Ürünler arasından en çok çeyrek altın sattıklarını ancak, çeyrek altının kendilerine para bırakmadığını vurgulayan Bulut, genelde 14 ve 18 ayar yüzük, bilezik ve kolye gibi ürünlerden para kazandıklarını dile getirdi.

Mustafa Bulut, gurbetçilerimizin Türkiye’de altının daha ucuz olduğunu düşündüklerini belirterek, “gurbetçilerimiz, altın alışverişlerini yaz tatiline bırakıyorlar ancak, Türkiye’den altın almak burada almaktan daha pahalıya mal oluyor onlara. İşçilik ve para değişimi söz konusu olduğunda oradaki esnafımız gurbetçilere farklı fiyatlar uygulayabiliyor” şeklinde konuştu. Mustafa Bulut, Türkiye’deki altın ile buradaki altın arasında sadece renk, işçilik ve dizayn farkı olabileceğini ancak, kalite farkı olmadığını sözlerine ekledi.

Düğünde takılan 78 çeyrekten 11 tanesi sahte çıktı

İki yıl öncesine göre altın fiyatlarının yüzde 70 civarında arttığına değinen Star Kuyumculuk’un sahibi Burhan Şahin, çeyrek altının iki yıl önce 19 Euro iken, şimdi 30 Euro olduğunu kaydetti.

Son yıllarda sahte çeyrek sayısındaki artışa değinen Burhan Şahin, “bire bir kopya olan çeyrekler Türkiye’de resmi olarak tanesi sekiz milyondan satılıyor. İnsanlar da o çeyrekleri Türkiye’den getirerek düğünlerde takıyor. Burada bir arkadaşın sünnet düğünü vardı. 78 tane çeyreğin içinden 11 tane sahte çeyrek çıktı. Bunun bir tanesini getiren de yakın arkadaşıymış” dedi. Sahte çeyreklere dikkatli bakıldığında fark edileceğini anlatan Şahin, sahte çeyreklerin renk ve ağırlığından ayırt edilebileceğini vurguladı.

Piyasa’da azımsanmayacak sayıda sahte altın zincirlerin de bulunduğuna dikkat çeken Şahin, bu zincirlerin daha çok Romenler tarafından satıldığını dile getirdi. “Yolda kaldım”, “çocuğum hasta, paraya ihtiyacım var” gibi yalanlarla 4 yüz Euro’luk zinciri 100 Euro’ya verebileceğini söyleyen Romenler, bu zincirleri genelde kahvehanelere götürerek ya da yolda yakaladıkları Türklere satmaya çalıştıklarının altını çizdi.

Avusturya’da, takı modasının genelde dizi oyuncularının takılarına göre de şekillendiğini söyleyen Burhan Şahin, dizi oyuncularının taktıkları takıların o yıl çokça rağbet gördüğünü ifade etti.

“Bir Türkün tabancayla soyguna gelmesi, çok acı verdi”

Kuyumcu olmaları hasebiyle bugüne kadar çok fazla hırsızlığa maruz kaldıklarını fakat, bir Türkün tabancayla soyguna geldiği hırsızlık olayının kendisine çok acı verdiğini kaydeden Şahin, “yakın zamanda yine alıp kaçma şeklinde bir hırsızlık oldu. Hırsızın ismi, soy ismi, doğum tarihi, kaldığı yer vs. her şey var ama polis yakalamıyor” diyerek, Avusturya polisinin yabancıların maruz kaldığı hırsızlık olaylarını ciddiyetle takip etmemesinden yakındı.

95’ten beri kuyumculuk yaptığını belirten Şahin, iki yıl öncesine göre kazançlarında yüzde 25 civarında azalma olduğunu sözlerine ekledi. Avusturya’da kuyumculuk yapan Türk sayısı net olarak bilinmiyor. İstanbul Kuyumculuk’un sahibi Necip Kaya Avusturya genelinde 40’ın üstünde, Viyana’da ise 25 civarında kuyumcu olduğunu belirtirken, Star Kuyumculuk’un sahibi Burhan Şahin ise Viyana’da 33 tane kuyumcu olduğunu bildiğini söyledi. Necip Kaya, bu kuyumcuların çoğunun 10. ve 16. Viyana’da bulunduğunu kaydetti.

DOSYA - Menaf Alıcı, Osman Timurtaş